Obowiązki informacyjne

Jedną z ważniejszych zmian w KSH jakie weszły w życie 1 marca 2019 r. jest zmiana sposobu rezygnacji „ostatniego” członka zarządu. Otóż jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony (czyli przypadki: jednoosobowego zarządu, złożenia rezygnacji przez ostatniego członka zarządu wieloosobowego, jak również złożenia rezygnacji jednocześnie przez wszystkich członków zarządu wieloosobowego) to członek zarządu składa rezygnację radzie nadzorczej. A jeżeli żaden mandat w radzie nadzorczej nie jest obsadzony to członek zarządu składa rezygnację akcjonariuszom, zwołując jednocześnie walne zgromadzenie (członek zarządu jest obowiązany zwołać walne zgromadzenie), chyba że statut spółki stanowi inaczej. Ogłoszenie o walnym zgromadzeniu ma zawierać także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano walne zgromadzenie – w okresie od dnia ogłoszenia walnego zgromadzenia do ww. dnia (niezależnie od tego czy to walne zgromadzenie się w ogóle odbędzie) członek zarządu mimo woli będzie jeszcze związany ze spółką, czyli w skrócie ostatni, który będzie chciał „ewakuować” się ze spółki będzie miał trudniej. Problematyka ta wydaje się mocno kontrowersyjna i już wcześniej była przedmiotem sporów doktrynalnych a także dość zróżnicowanego orzecznictwa sądowego – wciąż na rynku słychać całkowicie odmienne stanowiska co do oceny wprowadzanej zmiany.

Należy zauważyć, że aspekt braku organów zarządzających lub nadzorczych w spółce publicznej został poruszony także przez Komisję Nadzoru Finansowego w uwagach do projektu nowelizacji Ustawy o ofercie publicznej (30 listopada 2018 r.). KNF m.in. na taką właśnie okoliczność zaproponowała zapisy przyznające jej dodatkowe uprawnienia. KNF zaproponowała aby KNF w przypadku dalszego niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków informacyjnych pomimo nałożenia sankcji z tytułu niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków informacyjnych, braku organów zarządzających lub nadzorczych, albo w przypadku wątpliwości co do prawidłowości funkcjonowania tych organów, a także w przypadku utraty kontaktu z emitentem papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub będących przedmiotem ubiegania się o to dopuszczenie lub którego papiery wartościowe zostały wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu lub są przedmiotem ubiegania się o takie wprowadzenie, może wydać decyzję o ustanowieniu kuratora dla tego emitenta. Co więcej decyzja o powołaniu kuratora ma mieć rygor natychmiastowej wykonalności. Funkcję kuratora będzie mogła pełnić osoba posiadająca kwalifikacje i doświadczenie zawodowe w zakresie działalności spółek kapitałowych – szczegółowe wymogi jakie powinni spełniać kandydaci na kuratorów oraz sposób zgłaszania się kandydatów na kuratora, a także zasady aktualizacji informacji o kandydatach na kuratora oraz zasady współpracy KNF z kandydatami na kuratora będzie określać uchwała KNF. Wynagrodzenie kuratora będzie ustalała KNF (nie wyższe niż 6-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw), a koszty związane z wykonywaniem funkcji kuratora będą obciążały koszty działalności emitenta.

Przedmiotowe zmiany w Ustawie o ofercie publicznej proponowane przez KNF, podobnie zresztą jak opisana powyżej wchodząca w życie nowelizacja KSH wywołują skrajne komentarze. Niewątpliwie problem istnieje w szczególności na rynku NewConnect (np. naruszenia obowiązków informacyjnych czy brak organów w spółkach) i proponowane zmiany mogłyby stanowić dodatkowy „straszak” dla tych podmiotów, które przewlekle nie respektują obowiązków informacyjnych (np. w zakresie publikacji informacji poufnych czy też w odniesieniu do zakresu czy terminowości raportów okresowych), ale propozycje KNF są bardzo daleko idące. Przecież już obecnie wydaje się, że KNF ma odpowiednie możliwości prawne aby odpowiednio reagować w tego typu sytuacjach. Bardzo zastanawiająca jest także możliwość wprowadzenia do spółki kuratora w przypadku wątpliwości KNF co do prawidłowości funkcjonowania organów zarządzających lub nadzorczych spółki – samo powzięcie wątpliwości wydaje się mało obiektywne i może wynikać wyłącznie z poglądu KNF a nie obiektywnych przesłanek działania nieprawidłowego.

Bartosz Krzesiak
Dyrektor
Tel. kom.: +48 662 028 247 | E-mail: bartosz.krzesiak@navigatorcapital.pl

W 2018 r. KNF w ramach analizy sprawozdań finansowych pod kątem ich zgodności z obowiązującymi emitentów regulacjami dotyczącymi raportowania finansowego (w szczególności MSSF), przeanalizował sprawozdania finansowe 96 emitentów z rynku regulowanego (GPW i BondSpot z wyłączeniem funduszy inwestycyjnych). Liczba ta nie odbiega istotnie od liczby emitentów poddanych analizie w latach ubiegłych – w 2017 r. było to 103 podmiotów, a w 2016 r. 112 spółek.

Oznacza to, że w 2018 r., podobnie jak w latach poprzednich blisko co czwarta spółka z rynku regulowanego znalazła się pod lupą nadzorcy (w odniesieniu do sprawozdań finansowych).

W 2018 r. KNF przeanalizowała sprawozdania roczne blisko 84 emitentów i sprawozdania śródroczne 45 emitentów.

Analizie pełnej tj. analizie całego sprawozdania finansowego, mającej na celu identyfikację wszelkich braków lub nieprawidłowości poddano 35 emitentów. Pozostałe dokonane analizy to analizy tematyczne (42) i sprawdzające (19). W porównaniu do 2017 r. oznacza to wyraźny wzrost analiz pełnych i sprawdzających oraz spadek analiz tematycznych.

W 2018 r. wydanych zostało 21 zaleceń w stosunku do 21 emitentów, przy czym w zaleceniach zazwyczaj wskazywano na nieprawidłowości w więcej niż jednym obszarze.

Najczęściej występującymi zaleceniami w odniesieniu do sprawozdań śródrocznych było wskazanie konieczności ujawniania aktualizacji określonych w zaleceniach informacji lub danych, w związku z wymogiem włączenia do śródrocznego raportu finansowego wyjaśnień dotyczących zdarzeń, które są znaczące dla zrozumienia sytuacji finansowej i wyników działalności jednostki, które miały miejsce od końca ostatniego rocznego okresu sprawozdawczego. Wśród wydanych ogółem zaleceń w 2018 r. głównymi tematami były: ujawnienia nt. ryzyka płynności, utraty wartości aktywów niefinansowych oraz rezerw, zobowiązań warunkowych i aktywów warunkowych.

KNF przypomina, że emitent każdorazowo powinien dokonać analizy, czy zastosowanie zaleceń skutkuje powstaniem informacji poufnej w rozumieniu Rozporządzenia MAR. W przypadku powstania informacji poufnych należy przekazać je do publicznej wiadomości zgodnie z art. 17 Rozporządzenia MAR.

Podkreślono również, że w przypadku konieczności dokonania przez emitenta korekty raportu okresowego w związku z wystąpieniem nieprawidłowości, w tym niezgodności z MSSF, tryb jej dokonania określa Rozporządzenie w sprawie informacji bieżących i okresowych (w przypadku konieczności dokonania korekty raportu okresowego emitent przekazuje do publicznej wiadomości zarówno raport bieżący informujący o przedmiocie i charakterze dokonanej korekty, jak i skorygowany raport okresowy za okres, którego dotyczyła korekta; w przypadku korekty dotyczącej sprawozdania finansowego, które zostało już zatwierdzone przez organ zatwierdzający, emitent przekazuje do publicznej wiadomości wyłącznie raport bieżący informujący o przedmiocie i charakterze korekty.

Raport KNF traktuje m.in. także o zastrzeżeniach i odmowach wyrażania opinii przez biegłych rewidentów do rocznych sprawozdań finansowych oraz o zastrzeżeniach i odmowach wyrażenia wniosku w raporcie z przeglądu do sprawozdań półrocznych. W odniesieniu do sprawozdań rocznych za 2017 r. odnotowano 20 opinii z zastrzeżeniami i 10 odmów wyrażenia opinii (dla porównania w odniesieniu do sprawozdań za 2016 r. było odpowiednio 22 zastrzeżeń i 11 odmów). W odniesieniu do sprawozdań za I pół. 2018 r. odnotowano 21 raportów z zastrzeżeniami i 7 odmów wyrażenia wniosku oraz 1 opinię negatywną (dla porównania w odniesieniu do sprawozdań za I pół. 2017 r. było odpowiednio 16 zastrzeżeń i 7 odmów). Tematy występujące w zastrzeżeniach i odmowach przede wszystkim dotyczą: zagrożenia kontynuacji działalności, instrumentów finansowych oraz utraty wartości aktywów niefinansowych.

Raport KNF zawiera szczegółową listę wybranych okoliczności wskazanych przez biegłych rewidentów w odmowach wyrażenia opinii / wniosku oraz zastrzeżeniach zamieszczonych w sprawozdaniach z badania i raportach biegłych.

KNF wskazał również ogólnie na wybrane obszary wymagające poprawy oraz zagadnienia, na które należy zwrócić szczególną uwagę przy sporządzaniu sprawozdań finansowych, w tym m.in. na: jakość ujawnień, ryzyko kredytowe i ryzyko płynności, aktywowanie nakładów na prace rozwojowe, skutki działań administracji podatkowej, zastosowanie MSSF 9 i MSSF 15, wdrożenie MSSF 16 oraz MSSF 17, badanie spółek zależnych, rozporządzenia KE ogłoszone w 2018 r. (przyjmujące zmiany do MSSF), jednolity elektroniczny format sprawozdawczy.

KNF pokreślił, że w 2019 r. analizie zostaną objęte w szczególności:

– zagadnienia związane ze stosowaniem MSSF 15 Przychody z umów z klientami;

– zagadnienia związane ze stosowaniem MSSF 9 Instrumenty finansowe; oraz

– ujawnienie informacji na temat przewidywanego wpływu wdrożenia MSSF 16 Leasing (emitenci powinni dołożyć wszelkich starań aby w sprawozdaniach za 2018 r. ujawnić ilościowy wpływ początkowego zastosowania tego standardu).

Raport KNF to lektura obowiązkowa dla wszystkich emitentów z rynku regulowanego, a w szczególności tych, którzy jeszcze nie opublikowali raportu rocznego za 2018 r. (do końca lutego 2019 r. dokonało tego niespełna 20 emitentów). Analiza raportu będzie również bardzo przydatna dla emitentów, którzy planują debiut na rynku regulowanym – odpowiednie dostosowanie sprawozdań powinno usprawnić proces zatwierdzenia prospektu emisyjnego przez KNF.

KNF: „Zachęcamy emitentów i biegłych rewidentów do zapoznania się z tym dokumentem przed publikacją raportów rocznych za rok 2018.”:

Raport KNF – link.

Bartosz Krzesiak
Dyrektor
Tel. kom.: +48 662 028 247 | E-mail: bartosz.krzesiak@navigatorcapital.pl

KSH – zmiany od 1 marca 2019 r., kolejne nowelizacje w toku

W dniu 1 marca 2019 r. wejdą w życie liczne zmiany w Kodeksie Spółek Handlowych. Wśród najważniejszych należy wymienić zmiany dotyczące rezygnacji jedynego członka zarządu w spółkach kapitałowych, dnia dywidendy, zaliczek na dywidendę czy też zmiany w zakresie trybu obiegowego zwyczajnego zgromadzenia wspólników.

Ale to nie koniec zmian w Kodeksie Spółek Handlowych – kolejnych można się spodziewać w niedalekiej przyszłości i będą to zmiany o wiele większym znaczeniu dla rynku. Pierwotnie zmiany o których mowa, co do zasady miały wejść w życie z dniem 1 lipca 2018 r. więc opóźnienie jest już dosyć istotne. Procedowane obecnie zmiany dotyczą przede wszystkim wprowadzenia obligatoryjnej dematerializacji akcji (akcji spółek, które nie podlegają obowiązkowej dematerializacji w rozumieniu przepisów Ustawy o ofercie i Ustawy o obrocie) oraz obowiązku rejestracji akcji zdematerializowanych w tzw. rejestrze akcjonariuszy, którego prowadzenie powierzone zostanie podmiotom kwalifikowanym tj. uprawnionym do prowadzenia rachunków papierów wartościowych zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi.

Oczywiście z dokładną analizą nowelizacji trzeba poczekać do finalnego kształtu zmian ale wydaje się, że kierunek zostanie utrzymany. Jeśli tak się stanie to nie sposób nie odnieść wrażenia, że coraz więcej przepisów, które dotychczas dotyczyły stricte spółek publicznych, po nowelizacji będzie określać rzeczywistość prawną także niepublicznym spółkom akcyjnym.

Po pierwsze akcje nie będą mogły mieć formy dokumentu (będą wyłącznie akcje zdematerializowane). Konieczne będzie prowadzenie rejestru akcjonariuszy przez podmiot wybierany uchwałą walnego zgromadzenia. Taki rejestr akcjonariuszy ma być jawny dla spółki i każdego akcjonariusza. Jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak będzie stanowić to akcje spółki niepublicznej będą mogły być zarejestrowane w depozycie papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi (co obecnie jest przymiotem wyłącznie spółki publicznej i to nawet wprost z definicji).

Jeżeli statut będzie tak stanowić to spółka niepubliczna, której akcje są zarejestrowane w depozycie papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, będzie mogła stosować przepisy o organizacji walnego zgromadzenia spółki publicznej. Zakładając, że nie ulegną zmianie inne przepisy to będzie to oznaczać, że spółki niepubliczne które zdecydują się na taki ruch będą musiały publikować ogłoszenie o zwołaniu walnego zgromadzenia na swojej stronie internetowej oraz za pomocą raportu bieżącego ESPI. Dodatkowo takie spółki będą musiały posiadać konto w systemie obsługi emitentów w KDPW w zakresie walnych zgromadzeń. Na pierwszy rzut oka może wydać się, że będzie to obwarowane wieloma dodatkowymi czynnościami do wykonania po stronie spółek ale jednak opcja zorganizowania walnego zgromadzenia w trybie dedykowanym jak dotąd wyłącznie spółkom publicznym, może z wielu względów być korzystna. Przede wszystkim ogłoszenia będą przebiegały zdecydowanie sprawniej tj. nie trzeba będzie oczekiwać na publikację w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (co czasem trwa nawet do ok. tygodnia) i będą zdecydowanie tańsze w szczególności przy walnych zgromadzeniach, na których mają być podejmowane dość długie uchwały np. w zakresie zmian statutu (obecnie w Monitorze koszt publikacji to czasem nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych). Wydaje się, że z założenia pewne niepubliczne spółki mogą być zainteresowane wprowadzeniem do statutu opcji „publicznej organizacji” WZA tj. np.: spółki z bardzo rozproszonym akcjonariatem (np. na skutek funkcjonowania wieloletnich programów opartych na akcjach dla pracowników) czy też podmioty z wciąż dużą liczbą inwestorów mniejszościowych (np. spółki, które kiedyś były spółkami publicznymi a przy delistingu nie został przeprowadzony squeeze out) czy wreszcie podmioty, które dopiero zamierzają przystąpić do procesu ubiegania się o upublicznienie spółki (w tym wypadku „publiczną organizację” WZA spółki mogą traktować jako częściowe przyuczenie się do przyszłych obowiązków informacyjnych oraz dodatkowo a może przede wszystkim jako efekt marketingowy). Oczywiście należy pamiętać, że „publiczna organizacja” WZA w porównaniu do ogłoszenia w Monitorze może spowodować, że na WZA pojawi się nieco więcej akcjonariuszy. To prawdopodobieństwo powinno skutkować tym, że na „publiczną organizację” będą raczej decydować się podmioty respektujące ład korporacyjny, niż te spółki, które chcą przeprowadzić WZA przy jak najmniejszym rozgłosie.

Planowana nowelizacja KSH ma także wprowadzić zapis, że spółka akcyjna będzie miała obowiązek publikować wymagane przez prawo lub jej statut ogłoszenia pochodzące od spółki także na swojej stronie internetowej w miejscu wydzielonym na komunikacje z akcjonariuszami.

Bartosz Krzesiak
Dyrektor
Tel. kom.: +48 662 028 247 | E-mail: bartosz.krzesiak@navigatorcapital.pl