Obligacje

Poniżej również treść podsumowania:

Na pewnym etapie rozwoju spółki często okazuje się, że dalszy dynamiczny rozwój wymaga przeprowadzenia dodatkowych inwestycji, finansowania zwiększającego się zapotrzebowania na kapitał obrotowy lub renegocjacji warunków posiadanego finansowania bankowego. Często nie jest to możliwe bez pozyskania dodatkowych środków, a zdarza się, że właściciele spółki nie zawsze mogą lub z różnych względów nie chcą zapewnić takiego finansowania. Pierwszym, naturalnym źródłem pozyskania finansowania zewnętrznego dla spółki, jest kredyt bankowy, który jednakże często jest produktem niedopasowanym do potrzeb spółki oraz, ze względu na liczne ograniczenia, uniemożliwiającym jej dalszy dynamiczny rozwój. Obligacje korporacyjne, które na polskim rynku zyskują coraz większe znaczenie zarówno wśród spółek giełdowych jak i prywatnych, pozwalają na elastyczne dopasowanie finansowania do prowadzonej przez spółkę działalności przy jednoczesnym zachowaniu pełnej kontroli nad spółką.

Obligacje jako narzędzie finansowania spółek z sektora przemysłu

Czy obligacje korporacyjne mogą być rozwiązaniem dla spółek z sektora przemysłowego? Jak najbardziej tak, co znajduje uzasadnienie w poprawiających się danych makroekonomicznych polskiej gospodarki. W pierwszym i drugim kwartale bieżącego roku PKB rosło odpowiednio o 3,0% i 3,1%. Wzrost koniunktury gospodarczej to dobry moment na poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania, takich jak obligacje korporacyjne. Należy podkreślić, że dywersyfikacja źródeł finansowania w okresie dobrej koniunktury może okazać się niezwykle cenna w latach bessy, kiedy banki zaostrzają warunki udzielania finansowania dla niektórych branż często bez podawania konkretnej przyczyny.

Sektor przemysłowy spotyka się z bardzo dobrym odbiorem inwestorów na rynku obligacji korporacyjnych, a wyrazem tego są liczne emisje obligacji przeprowadzane zarówno przez największych graczy sektora przemysłowego z naszego regionu, jak również mniejsze podmioty pozyskujące z tego źródła kwoty rzędu kilku milionów złotych. W ostatnich latach na rynku byliśmy świadkami emisji obligacji spółek z branży paliwowej (PKN Orlen), chemicznej (Ciech, PCC Rokita i jej spółki zależne, Chemoservis-Dwory), drzewnej (Pozbud, Paged, Fabryka Konstrukcji Drewnianych, Mera), elektromaszynowej (Amica Wronki, Famur), metalowej (FAM, Vistal Gdynia, Airon Investment), recyklingowej (Elemental Holding, Mo-Bruk), odlewniczej (Polska Grupa Odlewnicza).

Obligacje nie muszą być zabezpieczone

Finansowanie w formie kredytu bankowego wymaga najczęściej ustanowienia na rzecz banku zabezpieczenia w formie hipoteki na nieruchomościach należących do spółki. Specyfika działalności prowadzonej przez wiele podmiotów uniemożliwia ustanowienie takiego zabezpieczenia lub ustanowienie zabezpieczenia ogranicza albo utrudnia działalność prowadzoną przez spółkę. Emisja obligacji korporacyjnych daje możliwość pozyskania niezabezpieczonego finansowania dłużnego. W 2016 roku niezabezpieczone obligacje wyemitowały m.in. Famur, Polska Grupa Odlewnicza, PCC Rokita, ZM Henryk Kania.

Obligacje wykorzystywane są do finansowania bardziej ryzykownych celów

Emisja obligacji umożliwia pozyskanie środków na cele, które cechują się wyższym ryzykiem i są niechętnie finansowane przez banki. Na pewnym etapie rozwoju spółki dalszy jej dynamiczny rozwój może nastąpić jedynie poprzez akwizycję/fuzję z innym podmiotem. Ryzyko, jakie związane jest z rozwojem spółki poprzez akwizycje często okazuje się zbyt wysokie dla sektora bankowego, natomiast dla inwestorów obligacyjnych jest akceptowalne. Możliwość pozyskania finansowania przejęcia w formie obligacji może okazać się krokiem milowym w dalszym rozwoju przedsiębiorstwa. W przeciągu ostatnich 12 miesięcy na ten krok zdecydowały się dwie spółki notowane na GPW – Amica Wronki emitując obligacje na 111 mln PLN na przejęcie dystrybutora AGD w Wielkiej Brytanii oraz FAM Grupa Kapitałowa, która na przejęcie Cynkowni Wieluń pozyskała blisko 25 mln PLN.

Obligacje jako pierwszy krok na rynku kapitałowym

Spółki z sektora przemysłowego mogą wykorzystać emisję obligacji jako pierwszy ważny krok na rynku kapitałowym. Posiłkowanie się kapitałem obcym w okresie dynamicznego rozwoju spółki poprzez emisję obligacji pozwala na lewarowanie wzrostu pod docelowe wejście na giełdę, które nastąpi już przy wyższych wynikach i korzystniejszej wycenie. Dodatkowo rośnie rozpoznawalność spółki wśród inwestorów, co często jest kluczowym aspektem przy przeprowadzaniu IPO. Tak było w przypadku PCC Rokita, która pierwszą emisję przeprowadziła w czerwcu 2011 r., pozyskując z niej 15 mln PLN. Do momentu debiutu na GPW w połowie 2014 r. spółka uplasowała jeszcze pięć niezabezpieczonych emisji, pozyskując w ten sposób 117 mln PLN, a dotychczas wyemitowała obligacje o łącznej wartości bliskiej 250 mln PLN, regularnie wykorzystując to źródło finansowania. Podobną drogę przeszła również inna spółka z sektora przemysłowego – Elemental Holding.

Poniżej również treść podsumowania:

Trzeci, ostatecznie likwidujący OFE etap reformy emerytalnej, zapowiedziany na razie przez rząd, może zagrozić apetytom inwestorów na kupowanie papierów firm. Największym zagrożeniem i niewiadomą jest kształt transferu środków do funduszu rezerw demograficznych i refinansowania obligacji, które już są wyemitowane, a które są w portfelach OFE. Obecnie rynek długu korporacyjnego dynamicznie rośnie.

– Reforma OFE jest jednym z czynników ryzyka na rynku długu. Przez ostatnie lata OFE były istotnym graczem na rynku długu z portfelem obligacji przekraczającym 9 mld zł. Jest to istotna część długu korporacyjnego, którego wartość obecnie to 67 mld zł – mówi agencji informacyjnej Newseria Inwestor Krzysztof Dziubiński, członek zarządu DM Navigator.

Po II kw. 2016 r. wartość wyemitowanych przez przedsiębiorstwa papierów dłużnych o zapadalności powyżej jednego roku osiągnęła wartość 67,02 mld zł, co oznacza wzrost o 20,9 proc. w ujęciu rocznym i o 3,6 proc. w skali kwartału, wynika z raportu Fitch Polska. Podobna jest wartość wszystkich obecnych w tej chwili obligacji na rynku Catalyst (67,89 mld zł), z tym że część z nich – 3,93 mld zł to papiery samorządów i spółdzielni.

– Niepewność co do kształtu reform transferu środków do Funduszu Rezerwy Demograficznej i kształtu tej pozostałej części akcyjnej jest ryzykiem dla rynku długu, bo emitenci nie mają pewności co do tego, na ile prawdopodobne będzie refinansowanie obligacji, które już mają wyemitowane, które są w portfelach OFE, bo nie wiadomo będzie, kto de facto będzie zarządzał tym długiem za jakiś czas – wyjaśnia Dziubiński.

Projekt reformy emerytalnej zasygnalizowany przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego w lipcu zakłada przeniesienie jednej czwartej środków zgromadzonych obecnie w OFE (których łącznie jest niemal 140 mld zł) do Funduszu Rezerwy Demograficznej, a pozostałej części do III filara emerytalnego pod postacią IKE. Miałyby w ten sposób być inwestowane przez fundusze inwestycyjne. PTE praktycznie przestaną istnieć.

– To na pewno element ryzyka dla obecnych emitentów, ale również dla nowych emitentów, gdyż otwarte fundusze emerytalne będą mniej aktywne w najbliższym czasie w zakresie nowych emisji – komentuje Dziubiński. – Tę lukę wypełniają inwestorzy indywidualni, którzy są aktywizowani zarówno przez domy maklerskie, jak i w zapowiedziach rządowych mają mieć dodatkowe zachęty do długoterminowego inwestowania. Tutaj obligacje korporacyjne idealnie by się wpisywały w taką politykę.

Istotnym elementem neutralizującym wiszące nad rynkiem obligacji firm ryzyko była odnowiona propozycja Kancelarii Prezydenta dotycząca przewalutowania kredytów walutowych, która na razie ograniczyłaby się do zwrotu nadpłaconych spreadów. Oznacza to obniżenie jednorazowego kosztu dla banków z 45-100 mld zł do ok. 4 mld zł.

– Na chwilę obecną banki mają trochę czasu, żeby spróbować w drodze kompromisu ze swoimi klientami dojść do porozumienia w tym zakresie. Rządzący zapowiedzieli, że jeżeli te zachęty nie będą działały, nie będzie własnej woli ze strony banków do przewalutowania tych kredytów, oni wrócą do pomysłu przymusowego przewalutowania – zauważa członek zarządu DM Navigator. – Dlatego ten element ryzyka cały czas istnieje, on jest odłożony w czasie, oby się nie zmaterializował.

Projekt został przedstawiony 2 sierpnia br. Od zamknięcia z 1 sierpnia indeks WIG-banki na GPW zyskał 7,7 proc. Cały WIG20, w którym banki mają znaczący udział – tylko 0,9 proc. Oznacza to, że od początku roku spadek wartości akcji banków wynosi już tylko symboliczne -0,2 proc. Nastawienie inwestorów do sektora ma znaczenie dla rynku obligacji korporacyjnych, bo aż 40 proc. tych papierów znajdujących się w portfelach OFE to dług bankowy.

– Zdecydowanie projekt przedstawiony przez urząd prezydenta wpłynie na wyceny banków, szczególnie tych obciążonych portfelami kredytów frankowych: przede wszystkim Getin Noble, Millennium, mBank – te banki zdecydowanie odbiją. Myślę jednak, że cały sektor na fali lepszej perspektywy dla banków i to zarówno, jeżeli chodzi o akcje, jak i o obligacje korporacyjne. Spodziewam się dużego odbicia na obligacjach, przede wszystkim Getin Noble bank, które dotychczas były już notowane z kilkunastoprocentowymi rentownościami.

Poniżej również treść podsumowania:

Pod względem wartości nowych emisji na rynku nieskarbowych obligacji korporacyjnych ten rok będzie rekordowy, bo sprzedaż prawdopodobnie przekroczy 20 mld zł. Tylko w drugim kwartale br. wyniosła 5,76 mld zł, a od początku roku – blisko 11 mld zł. Najbardziej aktywne tradycyjnie były firmy deweloperskie, ale o pieniądze inwestorów coraz agresywniej zabiegają także spółki windykacyjne.

– Pierwsze półrocze na rynku obligacji korporacyjnych w Polsce było bardzo udane, większą aktywność wiedzieliśmy szczególnie ze strony inwestorów indywidualnych – ocenia w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Inwestor Krzysztof Dziubiński, członek zarządu Domu Maklerskiego Navigator SA. – Mamy coraz większy wybór ofert publicznych, w rezultacie inwestorzy mogą lepiej budować swoje portfele. W ostatnich miesiącach odwróciła się tendencja w zakresie napływów środków do funduszy lokujących w dług. Znowu mamy przyrosty, co przekłada się na aktywność tego rodzaju instytucji na rynku pierwotnym.

Jak wynika z ostatniego podsumowania rynku agencji Fitch Polska, tylko w drugim kwartale br. przedsiębiorstwa wyemitowały obligacje nieskarbowe o wartości 5,76 mld zł (od początku roku –10,74 mld zł).

Wszystkie funkcjonujące na rynku papiery dłużne banków, przedsiębiorstw i jednostek samorządu terytorialnego (JST) pod koniec czerwca br. były warte (łącznie) 153,9 mld zł, czyli o 8,6 proc. więcej niż rok wcześniej (w samym drugim kwartale ich wartość wzrosła o pięć proc.).

Najszybciej na krajowym rynku zwiększała się przy tym wartość obligacji korporacyjnych o terminie wykupu dłuższym niż rok, która pod koniec drugiego kwartału wyniosła (łącznie) 67,02 mld zł i była o 20,9 proc. większa niż rok wcześniej (w skali trzech miesięcy wzrost wyniósł 3,6 proc.).

– To dosyć spektakularny progres pokazujący perspektywę rynku – ocenia Krzysztof Dziubiński. – Istotny jest także nominalny przyrost długu w pierwszym półroczu w stosunku do tego samego okresu rok wcześniej, kiedy to wartość emisji wzrosła o 6,5 mld zł, a rok później była już prawie dwa razy większa. Ostatnie półrocze można zatem określić jako całkiem dobre dla polskiego rynku długu. Było wiele emisji zakończonych sukcesem.

Teoretycznie nastroje na rynku powinny być obecnie wakacyjne. W lipcu br. nie brakowało jednak istotnych dla inwestorów wydarzeń. Zdaniem Krzysztofa Dziubińskiego do takich można zaliczyć zamkniętą już emisję przedsiębiorstwa turystycznego Orbis, któremu udało się pozyskać na rynku dłużnych papierów nieskarbowych niebagatelną kwotę 200 mln zł. Aktywne były również tradycyjnie firmy deweloperskie: Robyg sprzedał obligacje warte 100 mln zł, Polnord i Lokum – po 40 mln zł, Unibep – 30 mln zł.

– Wartości oraz liczba transakcji pokazują, że mimo wakacji na rynku dzieje się całkiem dużo – uważa Krzysztof Dziubiński. – Z optymizmem można również patrzeć na drugie półrocze. Myślę, że pełne dwanaście miesięcy spokojnie zamkniemy kwotą 20 mld zł. Tyle wyniosła wartość emisji już w zeszłym roku, bo drugie półroczne pod tym względem było bardzo udane. Myślę, że podobnie będzie w br. Pod względem przyrostu krajowego długu powinien to być rekordowy rok.

Poza tradycyjnie aktywną branżą deweloperską coraz agresywniej plasuje swojej papiery na rynku, jak zauważa Krzysztof Dziubiński, branża windykacyjna.

– Topowi gracze cały czas mają plany inwestycyjne w zakresie lokowania środków w portfele wierzytelności – tłumaczy Krzysztof Dziubiński. – Dodatkowo na rynek wchodzą nowe podmioty, które wcześniej były mniej aktywne bądź w ogóle nie stawiały obligacji jako źródeł finansowania pierwszego wyboru. Obecnie spektrum branż emitentów bardzo się poszerza, co jest kolejnym, pozytywnym sygnał na rynku. To rezultat po części podatku bankowego. W wyniku tego instytucje finansowe przerzucają swoich klientów kredytowych na obligacje, czyli rynek kapitałowy.

Z podsumowania Fitch Polska wynika, że w drugim kwartale br. banki sprzedały na rynku obligacje korporacyjne warte 4,19 mld zł (od początku roku wartość emisji tego sektora wyniosła 5,49 mld zł).

Udział obligacji korporacyjnych o terminie wykupu powyżej roku w strukturze polskiego rynku na koniec czerwca br. wyniósł 43,54 proc. Na banki przypadało 35,29 proc., obligacje komunalne – 12,9 proc., a papiery krótkoterminowe – 8,27 proc.