Emisje obligacji

Ubiegły rok przyniósł kontynuację bardzo dobrej koniunktury na rynku mieszkaniowym. Rekordowy był również sam IV kwartał 2017 r., w którym analizowani deweloperzy z Catalyst  kolejny kwartał z rzędu pobili łączny rekord sprzedaży, kontraktując prawie 6,5 tys. mieszkań. Dobra sytuacja rynkowa przejawiała się również we wzroście liczby rozpoczętych inwestycji mieszkaniowych. Cały czas wsparciem dla rynku pozostają niskie stopy procentowe, umiarkowany wzrost cen mieszkań oraz poprawiająca się sytuacja ekonomiczna Polaków. Podobnie jak w poprzednich okresach deweloperzy bardzo chętnie finansowali swoją działalność poprzez emisje obligacji.

– W 2017 r. analizowani deweloperzy zrealizowali bardzo dobre wyniki sprzedażowe, kontraktując łącznie o ponad 24% więcej lokali niż w 2016 r. W wyniku powyższego, prawie wszyscy zrealizowali swoje ambitne plany sprzedażowe. Dodatkowo szybka wyprzedaż oferty wymusza na deweloperach szybsze uzupełnianie banków ziemi, na co pozyskują środki z emisji obligacji. Łącznie w całym 2017 r.  analizowani deweloperzy wyemitowali obligacje o wartości ponad 1,3  mld zł, czyli o prawie jedną trzecią więcej niż w 2016 r. Najwięcej środków z emisji obligacji pozyskał Atal oraz Lokum Deweloper. W bieżącym roku przypada termin wykupu obligacji o łącznej wartości prawie 600 mln zł. Uważamy, że deweloperzy będą chcieli przeprowadzić kolejne emisje, aby zrefinansować zapadające zobowiązania.  – wskazał Mateusz Mucha, Manager w Domu Maklerskim Navigator S.A.

Warto podkreślić, że w III kwartale 2017 r. zaobserwowano dalszy spadek udziału kredytów i innych zobowiązań finansowych w bilansach deweloperów na rzecz obligacji. Na koniec III kwartału 2017 r. udział zobowiązań z tytułu wyemitowanych papierów dłużnych w strukturze zadłużenia analizowanych deweloperów wzrósł do 68,1%. Łącznie w całym 2017 r.  analizowani deweloperzy wyemitowali obligacje o wartości ponad 1,3  mld zł, wykupując w tym czasie obligacje o łącznej wartości 632 mln zł, z czego 124,8 mln zł stanowiły wykupy przedterminowe. W 2017 r. obligacje o największych wartościach wykupiły Dom Development, Lokum Deweloper i Polnord. W bieżącym roku przypada termin wykupu obligacji o łącznej wartości prawie 600 mln zł. Co jednak istotne, analizowane podmioty utrzymywały wysokie saldo środków pieniężnych (prawie 2 mld zł na koniec 3Q 2017 r.).

– Przewidujemy, że w 2018 r. sprzedaż powinna ustabilizować się na dotychczasowym poziomie. Coraz większym problemem dla deweloperów jest rosnąca konkurencja na rynku gruntów i wzrost ich cen. Innymi czynnikami ryzyka będzie zarządzanie rosnącymi kosztami budowy spowodowanymi przede wszystkim drożejącymi materiałami budowlanymi i presją płacową wynikającą z niedostatecznej liczby pracowników. Nie można również zapominać o ryzyku podwyżki stóp procentowych, spodziewanej w drugiej połowie 2018 r. i rządowym programie Mieszkanie + – dodał Mateusz Mucha, Manager w Domu Maklerskim Navigator S.A.

Załączony raport zawiera najważniejsze informacje na temat wybranych deweloperów z rynku Catalyst, tj.: Archicom SA, Atal SA, Developres sp. z o.o., Dom Development SA, i2 Development SA, J.W. Construction SA, LC Corp SA, Lokum Deweloper SA, Marvipol SA, Murapol SA, Polnord SA, Robyg SA, Ronson Europe NV, Vantage Development SA, Victoria Dom SA.

Roczna liczba mieszkań sprzedanych przez deweloperów w latach 2015-2017

Z uwagi na brak danych dot. umów przedwstępnych i deweloperskich spółka Murapol S.A. nie została uwzględniana w zestawieniu.

* z wyłączeniem sprzedaży na rzecz podmiotów powiązanych

Zachęcamy do lektury pełnego raportu – Raport

Po bardzo dobrym pierwszym półroczu 2017 r. wiodący deweloperzy z rynku Catalyst nie zwalniają tempa. Dzięki dobrej koniunkturze i stabilnemu otoczeniu makroekonomicznemu w trzecim kwartale deweloperzy pobili kolejne rekordy sprzedażowe, coraz bardziej zbliżając się do realizacji ambitnych planów na 2017 r. Wysokie tempo wzrostu skali działalności deweloperów miało przełożenie na dużą aktywność na rynku obligacji.

Trzeci kwartał 2017 r. był okresem kontynuacji trwającej od dłuższego czasu bardzo dobrej koniunktury na rynku mieszkaniowym. Utrzymanie się niskich stóp procentowych, zmienionych ostatni raz w 2015 r. oraz stosunkowo stały poziom cen mieszkań w największych miastach wpłynęły na duży optymizm deweloperów, widoczny w znaczącym wzroście udzielonych pozwoleń na budowę nowych mieszkań w okresie styczeń-sierpień (+30,2% r/r). Dobra koniunktura na rynku mieszkaniowym widoczna jest w wynikach sprzedażowych analizowanych deweloperów – w pierwszych trzech kwartałach 2017 r. wiodący deweloperzy z rynku Catalyst sprzedali w formie umów deweloperskich i przedwstępnych o 25,8% więcej mieszkań niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, czyniąc pierwsze dziewięć miesięcy 2017 r. kolejnym rekordowym okresem pod względem liczby sprzedanych mieszkań. Osiągnięte wolumeny sprzedaży pozwalają optymistycznie oceniać szanse na realizacje ambitnych celów sprzedażowych przyjętych na początku roku, zrealizowanych już średnio w ponad 80%.

– Analizowani deweloperzy po raz kolejny pokazali bardzo dobre dane sprzedażowe, co oznacza że popyt na mieszkania znajduje się na niezmiennie wysokim poziomie. Najniższe bezrobocie w historii, prognozowany wysoki wzrost PKB zachęcają konsumentów do zaciągania kredytów i inwestycji w nowe lokale mieszkalne, a popyt dodatkowo jest cały czas stymulowany niskim poziomem stóp procentowych, który zachęca konsumentów do inwestycji w mieszkania na wynajem.  W mojej ocenie uchwalenie ustawy o REIT-ach w zapowiadanym obecnie kształcie (obejmować ma wyłącznie rynek mieszkaniowy) stanowić będzie  dodatkowy bodziec stymulujący popyt na mieszkania, który może okazać się niezwykle istotny w przypadku podniesienia poziomu stóp procentowych. Nic nie wskazuje również na to, żeby czwarty kwartał przyniósł ochłodzenie rynku deweloperskim, a zatem oczekiwać można, że deweloperzy będą pokazywali bardzo dobre wyniki finansowe co najmniej do końca 2019 roku.  – wskazał Mateusz Mucha, Manager w Domu Maklerskim Navigator S.A.

Szeroko zakrojone plany rozwojowe miały swoje odzwierciedlenie w aktywności analizowanych podmiotów na rynku obligacji – w pierwszych trzech kwartałach 2017 r. wiodący deweloperzy z rynku Catalyst wyemitowali obligacje o łącznej wartości nominalnej około 770 mln zł. Część z wyemitowanych obligacji przeznaczona była na wykup wcześniejszych serii – łączna wartość nominalna obligacji wykupionych przez deweloperów mieszkaniowych w od stycznia do września 2017 r. wyniosła
385 mln zł, co stanowiło około 2/3 wartości obligacji o terminie zapadalności przypadającym na 2017 r. W naszej ocenie Spółki, chcąc utrzymać obecne poziomy sprzedaży w następnych latach, w dalszym stopniu będą chciały refinansować znaczną część obligacji zapadających w 2017 r. oraz 2018 r.

Z racji na nowe emisje w I i II kwartale 2017 poziom zadłużenia finansowego wiodących deweloperów z rynku Catalyst umiarkowanie wzrósł (+7,7% q/q), podobnie jak wartość zadłużenia netto. Warto zauważyć, że podobnie jak w ostatnich latach rośnie popularność obligacji korporacyjnych, które coraz częściej zastępują kredyty bankowe.

– W drugim kwartale zaobserwowaliśmy wzrost wartości zadłużenia finansowego deweloperów mieszkaniowych, przy stosunkowo stałym poziomie środków pieniężnych. Sytuacja ta wskazuje na duży optymizm deweloperów, korzystających z dodatkowego zadłużenia do finansowania nowych inwestycji służących utrzymaniu wysokich wolumenów oferowanych mieszkań. Utrzymany został wysoki udział obligacji korporacyjnych w strukturze długu. Wysoki udział obligacji w strukturze finansowania wyraźnie pokazuje, że instrument ten jest dobrze dopasowany do potrzeb deweloperów i jest przez nich w coraz większej skali wykorzystywany – dodał Mateusz Mucha, Manager w Domu Maklerskim Navigator S.A.

Dodatkowo załączony raport zawiera najważniejsze informacje na temat wybranych deweloperów z rynku Catalyst, tj.: Archicom SA, Atal SA, Developres sp. z o.o., Dom Development SA, i2 Development SA, J.W. Construction SA, LC Corp SA, Lokum Developer SA, Marvipol SA, Murapol SA, Polnord SA, Robyg SA, Ronson Europe NV, Victoria Dom SA Vantage Development SA.

Zachęcamy do lektury pełnego raportu – Raport

Dobra koniunktura i stabilne otoczenie makroekonomiczne pozwoliło wiodącym deweloperom z rynku Catalyst na pobicie kolejnych rekordów sprzedażowych, które powinny umożliwić realizację ambitnych planów na 2017 r. Szybkie tempo wzrostu skali działalności deweloperów przełożyło się na wysoką aktywność na rynku obligacji.

Pierwsza połowa 2017 r. była okresem dobrej koniunktury na rynku mieszkaniowym. Utrzymanie się niskich stóp procentowych oraz stabilny poziom cen mieszkań w największych miastach przełożyły się na duży optymizm deweloperów, widoczny w znaczącym wzroście udzielonych pozwoleń na budowę nowych mieszkań w okresie styczeń-maj (+50,4% r/r). Dobra koniunktura na rynku mieszkaniowym widoczna jest w wynikach sprzedażowych analizowanych deweloperów – w I poł. 2017 r. wiodący deweloperzy z rynku Catalyst sprzedali w formie umów deweloperskich i przedwstępnych o 20,6% więcej mieszkań niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, co sprawiło, że I półrocze 2017 r. było rekordowym okresem pod względem liczby sprzedanych mieszkań. Pozwala to optymistycznie patrzeć na realizację przyjętych przez zarządy spółek ambitnych celów sprzedażowych na 2017 r., które zostały już zrealizowane w 52%.

– Rekordowe wolumeny sprzedażowe osiągane przez deweloperów oznaczają zapewnienie solidnego poziomu cash-flow z prowadzonych projektów. Warto zaznaczyć przy tym, że obserwowany obecnie bardzo mocny rynek deweloperski nie jest związany z tak gwałtownym wzrostem cen jak to miało miejsce w latach 2006-2008. Oznacza to, że bardzo duży popyt równoważony jest wysoką podażą mieszkań. W mojej ocenie przy zachowaniu zdrowego rozsądku deweloperów, nieprzepłacaniu za nabywane grunty (co często obserwuje się przy wzmożonej sprzedaży mieszkań), oraz przy dopasowaniu stopnia rozwoju do kondycji danego dewelopera, rynek może pozostawać w dobrej koniunkturze co najmniej do końca 2018 r. – wskazał Mateusz Mucha, Manager w Domu Maklerskim Navigator S.A.

Ambitne plany rozwojowe miały swoje odzwierciedlenie w aktywności analizowanych podmiotów na rynku obligacji – w I półroczu 2017 r. wiodący deweloperzy z rynku Catalyst wyemitowali obligacje o łącznej wartości nominalnej prawie 592 mln zł. Część z wyemitowanych obligacji przeznaczona była na wykup wcześniejszych serii – łączna wartość nominalna obligacji wykupionych przez deweloperów mieszkaniowych w I połowie 2017 r. wyniosła 357 mln zł, co stanowiło prawie 2/3 wartości obligacji o terminie zapadalności przypadającym na 2017 r. Spółki, chcąc utrzymać obecne poziomy sprzedaży w następnych latach, w naszej ocenie w dalszym stopniu będą chciały refinansować znaczną część obligacji zapadających w 2017 r. oraz 2018 r.

Pomimo nowych emisji obligacji w pierwszym kwartale 2017 r. poziom zadłużenia finansowego wiodących deweloperów z rynku Catalyst nieznacznie spadł, przy stosunkowo stałym poziomie zadłużenia netto. Warto zauważyć, że podobnie jak w ostatnich latach deweloperzy coraz chętniej korzystają z finansowania poprzez emisje obligacji zastępując w dużym stopniu kredyty bankowe.

– Pomimo niedużego spadku zadłużenia finansowego wskazanych deweloperów zaobserwowaliśmy nieznaczny, symboliczny wzrost zadłużenia netto przez mniejszy poziom gotówki w analizowanych spółkach. Sytuacja ta wskazuje na zdrowy rozsądek deweloperów w zakresie utrzymywanego poziomu zadłużenia – od 2014 r. łączny dług netto utrzymuje się na poziomie 2,7 mld zł przy istotnie większej skali działalności. Zwiększenie udziału obligacji korporacyjnych w strukturze długu daje deweloperom większą swobodę w podejmowanych działaniach – za środki te mogą swobodnie nabywać grunty, a utrzymywanie wysokiego stanu gotówki daje im duży bufor bezpieczeństwa płynnościowego oraz możliwość szybkiego reagowania na nadarzające się okazje rynkowe. Posiadanie alternatywy finansowej wobec banków może okazać się również bardzo cenne przy schłodzeniu koniunktury, kiedy to banki potrafią z dnia na dzień zamknąć się na określone branże  – dodał Mateusz Mucha, Manager w Domu Maklerskim Navigator S.A.

Dodatkowo załączony raport zawiera najważniejsze informacje na temat wybranych deweloperów z rynku Catalyst, tj.: Archicom SA, Atal SA, Developres Sp. z o.o., Dom Development SA, i2 Development SA, J.W. Construction SA, LC Corp SA, Lokum Developer SA, Marvipol SA, Murapol SA, Polnord SA, Robyg SA, Ronson Europe NV, Vantage Development SA.

Zachęcamy do lektury pełnego raportu – raport