Emisje obligacji

ZPF: Polscy emitenci obligacji apelują o interwencję na rynku obligacji korporacyjnych

31.03.2020

Epidemia koronawirusa praktycznie zamroziła polski rynek kapitałowy, powodując ryzyko braku wykupu obligacji przez emitentów, skutkujące stratami zainwestowanych pieniędzy zarówno przez inwestorów indywidualnych, jak i – w przypadku funduszy inwestycyjnych – przez posiadaczy jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych. Sektor apeluje do Rządu o podjęcie – wzorem innych krajów – pilnej interwencji na tym rynku. Brak skoordynowanej pomocy, skierowanej równocześnie do inwestorów oraz emitentów, którzy w innych realiach rynkowych przeprowadzili emisje obligacji, może skutkować załamaniem rynku finansowego. Jego konsekwencją będzie m.in. całkowite zamknięcie dostępu do tego źródła finansowania dla przedsiębiorstw z sektora MSP.Globalna pandemia choroby COVID 19 już negatywnie wpływa na możliwość realizowania przez przedsiębiorstwa swoich zobowiązań zewnętrznych, w tym zobowiązań obligacyjnych. Spółki nie mogą bowiem liczyć na stabilne przychody z operacji – wynik netto już spada lub spadnie niebawem, a utrzymanie trendu spadkowego spodziewane jest w perspektywie jeszcze wielu miesięcy po zakończeniu stanu zagrożenia epidemiologicznego.

Wobec trendu rynkowego spółki nie mogą liczyć też na zrolowanie zadłużenia (zamianę starego długu na nowy), gdyż brakuje obecnie inwestorów (czy to indywidualnych czy finansowych), którzy w dobie kryzysu (wobec czynnika niepewności gospodarczej) zdecydowaliby się na powierzenie spółkom kapitału celem obsłużenia starego długu. Ponadto przedsiębiorcy nie dysponują narzędziami, umożliwiającymi im poprawę swojej sytuacji bez zaangażowania aparatu państwowego.

– W konsekwencji, w ciągu najbliższych kilku miesięcy wielu emitentów obligacji korporacyjnych nie będzie miało możliwości pozyskania nowych środków na spłatę istniejących zobowiązań, w szczególności w sytuacji masowego wycofywania środków z funduszy inwestycyjnych i braku płynności na rynku wtórnym obligacji. Stan taki zagrozi emitentom, będącym najczęściej zdrowymi podmiotami gospodarczymi, niewypłacalnością na skutek przejściowej, złej koniunktury rynkowej, wynikającej z nieprzewidywalnych okoliczności o globalnym charakterze. Brak skoordynowanych działań może doprowadzić do zapaści na rynku kapitałowym w sektorze MSP, który może być nieodwracalny – informuje Dyrektor Departamentu Obligacji w Domu Maklerskim NAVIGATOR S.A.

W związku z dużym zagrożeniem dalszego funkcjonowania dłużnej części polskiego rynku, konieczne jest podjęcie interwencji na rynku, która umożliwiłaby następujące działania:

umożliwienie dostępu do operacji otwartego rynku NBP bezpośrednio dla funduszy inwestycyjnych lub wyznaczenie BGK jako podmiotu obsługującego TFI w celu zapewnienia funduszom inwestycyjnym nieprzerwanego dostępu do płynności na rynku repo/sell buy back, a także rozważenie wyłączenia tego rodzaju transakcji z podatku bankowego;

rozpoczęcie skupu obligacji korporacyjnych na rynku wtórnym przez NBP, PFR, BGK lub inną instytucję rządową albo powołaną do tego spółkę (SPV), celem udzielenia inwestorom, w tym przede wszystkim funduszom inwestycyjnym wsparcia płynnościowego koniecznego do realizacji zgłoszonych przez uczestników umorzeń oraz umożliwienia obligatariuszom rozproszonym odzyskania zainwestowanego kapitału. Zasady skupu obligacji korporacyjnych mogłyby być wzorowane na rozwiązaniach przyjętych przez Federalny Bank Rezerw lub Europejski Bank Centralny. W przypadku obligacji nabytych w ramach skupu interwencyjnego przez NBP, PFR, BGK lub inną instytucję rządową albo powołaną do tego spółkę (SPV) koniecznym jest równoległe wprowadzenie regulacji prawnych umożliwiających rolowanie lub odroczenie terminu wykupu obligacji do czasu ustabilizowania pozycji płynnościowej emitenta. Przy projektowaniu zapisów o odkupie obligacji nie należy przy tym zapominać o emitentach obligacji, skierowanych do rozproszonego obligatariusza;

podjęcia kroków niezbędnych do dostarczenia finansowania przedsiębiorstwom w formie specjalnych linii kredytowych udzielanych np. przez BGK umożliwiających spłatę obligacji zapadających w bieżącym oraz 2021 roku i dostosowanie terminów spłaty takich linii kredytowych w terminach możliwych do obsłużenia przez spółki biorąc pod uwagę panującą obecnie sytuację, jej wpływ na działalność poszczególnych podmiotów jak i różne terminy zapadalności obligacji. Tu wskazany jest dłuższy horyzont czasowy niż okres pandemii (kolejne 1–2 lata), z uwagi na długofalowe skutki istotnego spowolnienia gospodarki, czy wręcz zaprzestania działalności pewnych sfer życia gospodarczego, których skali nie da się dziś oszacować;

rolowanie lub zmianę warunków emisji obligacji skupionych przez instytucje rządowe w ramach dostarczania płynności inwestorom na warunkach umożliwiających ich spłatę emitentom w szczególności z sektora MSP. Przedmiotem tego wsparcia byłyby obligacje zapadające w bieżącym oraz 2021 roku, a nowy termin wykupu zostałby wyznaczony na nie mniej niż 1 lub 2 lata od pierwotnej wymagalności długu;

możliwość realizowania, na zasadach analogicznych do repo, transakcji opierających się nie tylko na papierach wartościowych, ale również np. na portfelach wierzytelności i innych aktywach.

Co więcej, wszystkie powyższe działania powinny być wykonywane równocześnie i w skoordynowany sposób. Samo dostarczenie płynności funduszom inwestycyjnym oraz skup interwencyjny obligacji od obligatariuszy rozproszonych nie rozwiąże bowiem problemów emitentów obligacji korporacyjnych, którzy w dalszym ciągu będą musieli wykupić obligacje w pierwotnych terminach wynikających z warunków emisji obligacji. Rozwiązania pomocowe muszą równolegle zapewnić płynność wszystkim emitentom bez różnicowania źródła pozyskanych środków (inwestorzy instytucjonalni/indywidualni), aby terminowo dokonali wykupu obligacji, zapobiegając przy tym materializacji ryzyka braku obsługi zadłużenia finansowego, jakie posiadają z innych źródeł.

– Rozwiązania takie byłyby wsparciem dla utrzymania ciągłości działania emitentów oraz pozwoliłyby na dalsze funkcjonowanie dłużnej części rynku kapitałowego, co jest niezwykle ważne dla długoterminowego finansowania przedsiębiorstw w Polsce, a także prawdopodobieństwa ochrony ich przed zbliżającą się niewypłacalnością. Jego brak spowoduje nieodwracalne perturbacje z perspektywy całej gospodarki – dodaje Michał Miśkowiec, Wiceprezes Zarządu FORUM TFI S.A.. – Spółki, które zostaną wsparte działaniami pomocowymi pozwolą zaś szybciej wrócić polskiej gospodarce do stanu sprzed kryzysu, w tym poprzez zapewnienie miejsc pracy, utrzymanie płynności finansowej nie tylko przedsiębiorców, ale również gospodarstw domowych, a przez to dając perspektywy na rozwój w długim okresie.

Zapraszamy do lektury Raportu – link

Kontakt dla mediów: Regina Stawnicka, PR Manager | kom. +48 510 003 197 | email: rstawnicka@zpf.plZwiązek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (wcześniejsza nazwa: Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców) powstał 27 października 1999 roku i skupia ponad sto kluczowych przedsiębiorstw z rynku finansowego w Polsce, w tym banki, firmy zarządzające wierzytelnościami, pośredników finansowych, przedsiębiorstwa pożyczkowe, zarządzające informacją gospodarczą i sprzedające produkty odwróconej hipoteki w modelu sprzedażowym, platformy crowdfundingowe oraz przedsiębiorstwa z branży ubezpieczeniowej. ZPF to Członek Rady Rozwoju Rynku Finansowego, powołanej do życia przez Ministra Finansów RP oraz Członek prestiżowej europejskiej organizacji samorządowej europejskiego przemysłu finansowego EUROFINAS (European Federation of Finance House Associations), zrzeszającej siedemnaście krajowych organizacji, reprezentujących ponad 1200 instytucji finansowych. ZPF ma w swoim dorobku badawczym kilkadziesiąt raportów, koncentrując się merytorycznie na obszarze kredytu.

FORUM Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. jest niezależnym towarzystwem funduszy inwestycyjnych, specjalizującym się w poszukiwaniu i kreowaniu indywidualnych rozwiązań dla zróżnicowanych projektów inwestycyjnych. W swojej kategorii jest jednym z największych oraz najdłużej funkcjonujących na rynku podmiotów. Największe doświadczenie FORUM TFI posiada w tworzeniu i zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi, będąc jednocześnie jednym z pionierów w zakresie innowacyjnych strategii inwestycyjnych w obszarze wierzytelności i nieruchomości. Korzystając z doświadczeń zdobytych w toku zarządzania ponad 120 funduszami zamkniętymi, oferuje kompleksową obsługę w zakresie innowacyjnych i efektywnych produktów finansowych.

Dom Maklerski NAVIGATOR S.A. – to zespół specjalistów rynku kapitałowego, skupiający się na pozyskiwaniu kapitału dla średnich I dużych firm oraz kompleksowej obsłudze emisji akcji oraz obligacji korporacyjnych. Dom Maklerski Navigator pozyskuje klientom kapitał poprzez emisje akcji i obligacji na rynku prywatnym i publicznym (GPW, NewConnect, Catalyst) – tylko w ostatnich 5 latach zrealizował ponad 70 ofert akcji i obligacji. Dom Maklerski Navigator należy do Grupy Navigator Capital, która świadczy kompleksowe usługi w obszarze bankowości inwestycyjnej oraz doradztwa biznesowego, wspierając średnie i duże firmy w budowaniu ich wartości na rynku polskim i zagranicznym. Poza usługami maklerskimi, realizowanymi przez Dom Maklerski Navigator, spółki z Grupy Navigator Capital realizują transakcje sprzedaży i przejęć przedsiębiorstw, doradzają w zakresie corporate finance oraz świadczą usługi business consultingu, skoncentrowane na formułowaniu i wdrażaniu strategii oraz optymalizacji procesów operacyjnych.

Raport: sytuacja deweloperów mieszkaniowych z Catalyst po 2019 r.

23.01.2020

Dom Maklerski Navigator: Dobra sprzedaż mieszkań w 2019 r. pomimo problemów administracyjnych

W 2019 r. ujęci w opracowaniu deweloperzy sprzedali niemal tyle samo lokali co w 2018 r. (19 353 lokali w 2019 r. w porównaniu do 19 311 w 2018 r.). Na wynik sprzedażowy ubiegłego roku pozytywny wpływ miał zwłaszcza 4Q 2019 r., w którym analizowane firmy zdołały sprzedać 5 399 lokali wobec 4 534 jednostek w 4Q 2018 r., co oznacza 19,1% wzrost r/r. Wynik zarówno 4Q, jak i całego roku uważamy za dobry. W końcu głosy o tym, że rynek spowolni pojawiają się od 2-3 lat, a branża cały czas utrzymuje wysoką sprzedaż i to pomimo istotnego wzrostu cen mieszkań.

Dobry wynik sprzedażowy w 4Q 2019 r. w stosunku do 4Q 2018 r. był w naszej ocenie spowodowany głównie kwestiami formalnymi tj. liczbą wydawanych pozwoleń na budowę. Z reguły deweloperzy wprowadzają bowiem do sprzedaży inwestycje po uzyskaniu niezbędnych decyzji administracyjnych, w związku z czym ilość nowych pozwoleń wpływa bezpośrednio na ofertę mieszkań do sprzedaży. W okresie porównawczym tj. 4Q 2018 r. mieliśmy do czynienia z wyborami samorządowymi, w związku z czym urzędu działały mniej sprawnie, co przeciągnęło się również na 1H 2019 r. Druga połowa 2019 r. przyniosła w tej kwestii poprawę, co pozytywnie przełożyło się na wynik sprzedażowy w 4Q 2019 r. Gdyby podaż nie była ograniczona, na skutek skurczonej oferty, to wynik sprzedażowy analizowanych deweloperów mógłby być w 2019 r. wyraźnie lepszy. Wzrost liczby wydawanych pozwoleń powinien przełożyć się również na wzrost oferty w 2020 r., w związku z czym spodziewamy się dobrych wyników sprzedażowych w nadchodzącym roku.

Póki co, wzrost cen mieszkań, jak i popyt na nie się nie zmniejsza. Nieco niepokojące są dane o rosnącej inflacji, co w dłuższym okresie może skutkować koniecznością podniesienia stóp procentowych. RPP póki co jednak uspokaja i spodziewa się spadku inflacji w drugiej połowie roku, w związku z czym nie widzi dziś potrzeby podnoszenia stóp. Podwyższona inflacja może natomiast przełożyć się również pozytywnie na popyt inwestycyjny na mieszkania ze względu na relatywne zmniejszenie atrakcyjności lokowania kapitału w lokaty bankowe, które realnie przynoszą dziś stratę. Tym samym rośnie atrakcyjność lokowania kapitału w mieszkania na wynajem, które dodatkowo w ujęciu realnym powinny co najmniej utrzymać swoją wartość w długim okresie.

Wsparciem dla rynku mieszkaniowego w 2020 r. cały czas będzie bardzo dobra sytuacja na rynku pracy. Pytaniem na najbliższy rok pozostaje nie to czy, a o ile wzrosną średnie płace, szczególnie biorąc pod uwagę, iż płaca minimalna wzrosła z 2 250 PLN w 2019 r. do 2 600 PLN w 2020 r., a zgodnie z zapowiedziami rządu ma istotnie rosnąć przez kolejne 3 lata. Wzrost kosztów pracy w dłuższym okresie przełoży się z pewnością również na koszty wykonawstwa. Wzrost zarobków w branży budowlanej był jednak w ostatnim okresie tak duży, że dziś płace w budowlane rosną wolniej od płac ogółem i jest szansa, że taki stan utrzyma się na dłużej. Zagrożeniem dla kosztów wykonawstwa jest również spadek liczby pracowników budowlanych z Ukrainy po otwarciu niemieckich granic.

Końcówka 2019 r. przyniosła wśród deweloperów ciekawe przetasowania właścicielskie. W trakcie przejmowania mającego problemy Polnordu jest węgierska Cordia, natomiast Vantage Develoment przejęty został przez niemiecki TAG Immobilien. W przypadku Polnordu w ostatnich dniach na rynek trafiła informacja o pozwie o stwierdzenie nieważności uchwały od obecnie największego akcjonariusza. Jeśli okazałoby się, że do transakcji jednak nie dojdzie, to dla rynku byłby to spory cios, gdyż spółka będzie miała prawdopodobnie problemy z regulowaniem swoich zobowiązań. Interesująca jest również druga z transakcji, gdyż TAG Immobilien jest podmiotem wyspecjalizowanym w długoterminowym wynajmie mieszkań. Zapowiedział już budowę lub zakup 8-10 tys. mieszkań na wynajem w Polsce. Jest to kolejna już inicjatywa w zakresie wynajmu instytucjonalnego na polskim rynku mieszkaniowym, co pokazuje, że rynek mogą czekać w najbliższych latach spore zmiany strukturalne. Co ciekawe, również Rząd zapowiedział powrót do prac nad przepisami dotyczącymi REITów, a więc pewnością warto przyglądać się tej części rynku w 2020 r.

W ostatnim kwartale ubiegłego roku 5 spółek spośród ujętych w raporcie przeprowadziło emisje obligacji, pozyskując łącznie kwotę 240,0 mln PLN. W całym 2019 r. analizowani w raporcie deweloperzy uplasowali 18 serii obligacji o łącznej wartości 970,7 mln PLN, a więc ich wartość była niższa niż w poprzednich latach (2018 r. – 1 115,4 mln zł, 2017 – 1 134,3 mln zł). Większość przeprowadzonych emisji miała charakter refinansujący.

W 4Q 2019 r. emitenci wykupili obligacje o łącznej wartości 202,4 mln PLN. Tym samym skumulowana wartość wykupów dokonanych w ubiegłym roku wyniosła 812,3 mln PLN. Wyłączając emisje obejmowane przez podmioty powiązane, okazuje się, że w 2019 r. wartość wykupów obligacji przekroczyła wartość nowo pozyskanych środków, co jest sytuacją wyjątkową. Według stanu na koniec grudnia 2019 r. łączny outstanding obligacji analizowanych w raporcie deweloperów osiągnął wartość 3,5 mld PLN, z czego wykup 813,2 mln PLN przypada na bieżący rok. Jesteśmy zdania, że zadłużenie obligacyjne branży znajduje się na bezpiecznym poziomie. Spodziewamy się, że na koniec 2020 r. łączny poziom zobowiązań z tytułu wyemitowanych obligacji utrzyma się na podobnym poziomie lub nieco zwiększy.

Sytuacja na rynku obligacji wygląd dziś dobrze choć cały czas odbiega od tej sprzed afery GetBack. Jeśli nie będziemy mieli w nadchodzącym roku do czynienia z negatywnymi niespodziankami to warunki dla emitentów powinny się poprawiać. Od roku widzimy bowiem regularne napływy do funduszy inwestujących w obligacje korporacyjne i na dziś nie spodziewamy się, aby ten trend miał się zatrzymać. Plany emisji w pierwszym kwartale zapowiedziały już Dom Development, Archicom oraz Marvipol.

Załączony raport zawiera najważniejsze informacje na temat wybranych deweloperów z rynku Catalyst, tj.: Archicom SA, Atal SA, Develia SA, Dom Development SA, i2 Development SA, Inpro SA, JHM Development SA, JW Construction SA, Lokum Deweloper SA, Marvipol SA, Polnord SA, Robyg SA, Ronson Development, Vantage Development SA, Victoria Dom SA. Dodatkowo, raport zawiera komentarz prawny Kancelarii Kochański i Partnerzy dotyczący zmian w przepisach i ich wpływie na budownictwo wielorodzinne.

Liczba mieszkań sprzedanych przez deweloperów w 2018 i 2019 r.

Deweloper	2018	2019	4Q 2018	4Q 2019	Zmiana 4Q 19/4Q 18	zmiana 2019/2018	Cel sprzedażowy 2019
Dom Development	3 602	3 661	1 006	962	-4,4%	1,6%	ok. 3 600
Atal	2 420	3 196	633	894	41,2%	32,1%	ok. 3 000
Robyg	2 520	2 570	504	717	42,3%	2,0%	ok. 2 300
Victoria Dom	1 055	1 570	348	441	26,7%	48,8%	ok. 1 500
Develia	1 710	1 510	313	582	85,9%	-11,7%	ok. 1 700
Archicom	1 370	1 462	361	295	-18,3%	6,7%	1 300 – 1 600
J.W. Construction	1 248	1 026	280	289	3,2%	-17,8%	ok. 1 000
Marvipol Development	843	942	239	217	-9,2%	11,7%
Vantage Development	824	941	202	336	66,3%	14,2%	ok. 900
Inpro	801	769	163	185	13,5%	-4,0%
Ronson Development	773	761	134	256	91,0%	-1,6%	800
JHM Development	298	354	41	76	85,4%	18,8%
Polnord¹	836	323	83	116	39,8%	-61,4%	ok. 500
Lokum Deweloper	1 011	268	227	33	-85,5%	-73,5%	400
SUMA	19 311	19 353	4 534	5 399	19,1%	0,2%